Hielblessure

Fasciitis plantaris is de medische benaming voor deze hielblessure. Soms wordt de blessure hielspoor genoemd, maar dat is niet terecht. Een hielspoor is een doornvormige verkalking onder het hielbeen, maar die hoeft helemaal niet de oorzaak te zijn van de pijn.

Wat is het?

De hielblessure heeft geen betrekking op het hielbeen maar op de bindweefselplaat onder de voet. Die verbindt de tenen met de hiel en vormt samen met de spieren en botten in de voet het voetgewelf. Het letsel bevindt zich meestal bij de aanhechting van de bindweefselplaat aan de hiel.

Wat zijn de symptomen?

De blessure geeft een scherpe pijn aan de onderkant van de hiel, die kan uitstralen naar de binnenkant van de hiel. De pijn treedt meestal op als je ’s ochtends uit bed komt, als je lang hebt stilgezeten en tijdens het sporten. ’s Nachts zeurt de pijn soms door. Soms is er ook een zwelling te zien.

Waardoor komt het?

De hielblessure is een overbelastingsblessure en wordt veroorzaakt door herhaaldelijke microscheurtjes. Als die niet goed genezen ontstaat degeneratief (zwak) weefsel (littekenweefsel) of een grotere scheur. De hielblessure komt vaker voor bij serve- en volleyspelers dan bij baselinespelers. Serve- en volleyspelers springen en sprinten meer en belasten daarmee de bindweefselplaat onder de voet meer. Andere risicofactoren zijn spelen op hardcourt, overgewicht en voetafwijkingen (zoals platvoeten, holvoeten en voeten die ver naar binnen kantelen).

Belangrijkste advies: gedoseerde rust

De eerste behandeling bestaat uit gedoseerde rust. Volledig stoppen met tennissen is bij lichte klachten meestal niet nodig, maar vermijd tijdelijk sprint- en sprongbelasting. Bij hevige klachten is het wel verstandig even helemaal met tennissen te stoppen. Laat je leiden door de pijn.

Tips in de acute fase

Je kunt de volgende maatregelen nemen:

Koel de pijnlijke plek na het sporten met ijs.
Laat je voet- en kuitspieren masseren of doe dat zelf door met je voeten een fles over de grond te rollen.
Overweeg tijdelijk gebruik van schokabsorberende hakverhogingen (voor beide voeten!). Er zijn speciale hakverhogingen verkrijgbaar met uitsparingen voor de pijnlijke plekken.
Overweeg om ’s nachts nachtspalken of Strassbourg socks te dragen. Die zorgen dat de enkel ’s nachts in de neutrale stand blijft en de tenen naar boven wijzen.

Beginnen met revalideren

Als de ergste pijn en zwelling verdwenen zijn, kun je de belasting op de voet weer opbouwen. Let wel: pijn betekent gas terug. Geschikte rekoefeningen zijn:

Rekoefening voor de oppervlakkige kuitspieren.
Rekoefening voor de dieper gelegen kuitspieren.
Rekoefening voor de voetspieren.

De volgende spierversterkende oefening is aan te bevelen:

Oefening ter versterking van de voetspieren
Oefening voor de enkelpropriocepsis

Vergeet ook niet je conditie op peil te houden. Bijvoorbeeld door dagelijks een halfuurtje te fietsen of zwemmen. En voor mensen met overgewicht is het verstandig om af te vallen.

Geleidelijk opbouwen

Gaan alle oefeningen goed en kun je weer pijnvrij lopen, dan kun je de sportbelasting verder opbouwen:

Op je tenen staan (10-20 seconden vasthouden en daarna laten zakken; eerst op twee benen, daarna alleen op het geblesseerde been).
Eerst op je tenen en daarna op je hakken lopen.
Ribbeloefeningen op de plaats.
Rustig joggen.
Hardlooptraining met wat versnellingsloopjes, draai- en keeroefeningen en korte sprints.

Weer (meer) tennissen

Daarna kun je weer (meer) gaan tennissen. Bouw dat ook geleidelijk op:

Minitennis (binnen het servicevak); langzaam vergroten van het speelveld, tot aan de baseline.
Volleys.
Baselinetennis, met eenvoudige slagen.
Oefeningen waarbij je verder moet lopen naar de bal.
Lage volleys, bovenhandse slagen en services (begin met serveren vanaf de servicelijn en bouw de afstand, het aantal en de snelheid geleidelijk op).
Service en (sprong)smashes.
Oefenwedstrijd (minimaal twee weken).
Wedstrijdtennis.

Let op: wees zeker in het begin voorzichtig met springen en sprinten.

Tips om herhaling te voorkomen

Doe altijd een warming up en cooling down. Besteed vooral aandacht aan je voet- en kuitspieren.
Bouw je tennistraining rustig op. Laat je lichaam wennen aan extra belasting.
Neem de tijd om aan nieuwe schoenen te wennen.
Draag goede tennisschoenen.
Draag ook buiten de tennisbaan goede schoenen.

Heb je een standsafwijking?

Platvoeten, holvoeten en voeten met een sterke neiging om naar binnen te kantelen (overpronatie) kunnen extra ondersteund worden met een inlegzool, stevige schoenen en/of een tape. Ook tennissers met een abnormaal hoog of juist abnormaal laag voetgewelf kunnen steunzolen voorgeschreven krijgen of hun voeten laten intapen.

Pas op met corticosteroïden

Ook corticosteroïdinjecties worden weleens gegeven, maar nadeel is dat ze de kans op inscheuren van de bindweefselplaat onder de voet vergroten en bij herhaaldelijke toepassing ook de vetkussentjes onder de hiel kunnen beschadigen.

Opereren: alleen in het uiterste geval

Als na een jaar de symptomen nog niet verdwenen zijn, is een operatie te overwegen, maar een operatie leidt niet altijd tot het gewenste resultaat en het kost maanden om ervan te herstellen.

Blessures